De Volkskrant geeft geen betrouwbare weergave van lezersreacties.

‘Mediaprofessionals, erken dat je niet neutraal bent,’ stond boven een artikel van Jannet Vaessen in de Volkskrant van 2/2 jl over de onbewuste vooroordelen van journalisten. Volgens Vaessen heeft Donald Trump gelijk dat de media niet altijd onafhankelijk en neutraal zijn in hun verslaggeving. Zij schreef o.a.:

“Je kunt veel over Donald Trump zeggen. Heel veel. [..]  Maar soms heeft zelfs Trump een punt. Bijvoorbeeld als hij media verwijt niet neutraal te zijn in hun verslaggeving. [..]
Mediamakers kiezen beelden, koppen en woorden bij het verhaal dat ze willen vertellen, in lijn met de kleur van het medium waarvoor ze werken. Weinigen erkennen dat elke journalist – al dan niet bewust – een beperkt beeld van de werkelijkheid geeft. [..]
Maar wat weinig mediamakers openlijk erkennen is dat elke journalist – al dan niet bewust – een beperkt beeld van de werkelijkheid heeft en geeft. [..]

Het is tijd dat verantwoordelijke mediaprofessionals openlijk erkennen dat ze niet neutraal zijn. Dat ze, net als wij allemaal, onbewuste vooroordelen hebben en dat het belangrijk is dat ze zich bewust zijn van hun eigen profiel en het beeld dat ze op basis daarvan scheppen. Want pas als je je bewust bent van je eigen vooroordelen, kun je ze bijsturen. Daar zijn op de werkvloer al heel veel slimme maatregelen voor bedacht: van een meer divers personeelsbeleid tot het dubbelchecken van verhalen bij collega’s die een ander profiel hebben.
Toch is dat niet genoeg. Het wordt tijd dat mediamakers naast hoor- en wederhoor en het checken op feiten ook het controleren op onbewuste vooroordelen – noem het een ‘bias-check’ – tot een cruciaal onderdeel van de journalistieke gereedschapskist maken. Daar zal ook een mentaliteitsverandering in de beroepsgroep voor nodig zijn. Wie nu de Code van Hoofdredacteuren op internet opzoekt, ziet vooral benadrukt dat deze code op geen enkele manier bindend is. Elke journalist is – voor alles – immers onafhankelijk en objectief. Yeah, right. Bias check first.”

Zie ook: ‘Beperkt zicht. De rol van mediamakers in beeldvorming‘ .

Plaats een reactie Nog 600 tekens

Ik was erg benieuwd naar welke reacties de censuur hadden mogen passeren. Nou, dat viel dit keer niet tegen, want meestal zijn dat er maar weinig. Tot mijn nóg grotere verrassing stonden er zelfs een paar reacties die de redactie niet echt leuk gevonden kan hebben. Is dit nieuw beleid van deze krant-met-de-lange-tenen of hadden de moderatoren even niet goed opgelet? Dat laatste was waarschijnlijk het geval, want na vrijdag  3 februari 12:50 was er niet één reactie meer geplaatst, wat – gezien het onderwerp – onwaarschijnlijk is.

Ik besloot het om zelf ook maar weer eens een poging te wagen, en schreef:

Robert van Waning – zaterdag 4 februari 10:45
@Redactie, toon alstublieft ook de reacties die u heeft geweigerd. Zie: https://robertvanwaning.com/2017/01/31/vrijheid-van-meningsuiting-in-het-publieke-debat-op-openbare-reactie-en-discussieplatforms/
En:
https://robertvanwaning.com/2017/01/15/de-volkskrant-verbergt-kritische-reacties/

In de reactieruimte van de Volkskrant worden reacties steeds voorlopig geplaatst. Zij zijn dan alleen heel vaag te zien voor degene die haar heeft geschreven. Er staat bij:

‘Uw reactie is opgestuurd maar is pas voor iedereen zichtbaar als deze door ons is goedgekeurd.’

Mijn reactie werd niet goedgekeurd en de vage weergave ervan werd dus even later niet meer getoond. Ik probeerde het nog eens, met een iets serieuzere tekst:

Robert van Waning – zaterdag 4 februari 11:13
Persvrijheid is een afgeleide van het fundamentele recht van burgers op vrijheid van expressie. En niet andersom. Toch maken de meeste journalisten, columnisten, andere publicisten en politici zich wel druk om onderdrukking van vrijheid van pers maar niet om die van meningsuitingen door gewone burgers. Voor onderdrukking daarvan hoeft men het niet steeds zo ver te zoeken. Redacties van de ‘vrije pers’ gebruiken namelijk – ook in NL – hun macht en mogelijkheden om de venijnige luis in hún pels door middel van censuur te bestrijden. Iedereen doet alsof dat de normaalste zaak van de wereld is.

Ook deze reactie was even vaag te zien, met de gebruikelijke mededeling dat die pas voor iedereen zichtbaar zou zijn als de reactie was goedgekeurd.

Niet, dus. Wég reactie. Ik probeerde het nog één keer, nu iets vinniger:

Robert van Waning – zaterdag 4 februari 11:25
Op dit moment zaterdag 4-2-2017 om 11:25 uur lijkt de laatste reactie die van Komeinie van vrijdag 3 februari 12:50 uur te zijn. Zo lijkt het alsof er sindsdien geen reacties meer waren. Toch wordt er wordt er merkbaar actief ‘gemodereerd’. Zojuist werd namelijk een reactie van mij niet geplaatst, nadat die wel even vaag te zien is geweest, in afwachting van goedkeuring door de redactie. Ik had gevraagd om ook de geweigerde reacties te tonen..

Ook deze reactie was even te zien op de webpagina van de Volkskrant, vergezeld van de gebruikelijke mededeling: ‘Uw reactie is opgestuurd maar is pas voor iedereen zichtbaar als deze door ons is goedgekeurd.’

Ook mijn laatste poging tot een reactie werd echter niet goedgekeurd en werd dus niet definitief geplaatst. Zo bleef de reactie van Komeinie op zaterdagmiddag 2 februari om 11:30 uur de allerlaatste reactie op de oproep van Jannet Vaessen aan journalistieke media om hun verslaggeving niet te laten beïnvloeden door hun vooroordelen.. Bij de weergave van lezersreacties spelen die in ieder geval een grote rol.

Hieronder staan een paar andere reacties van lezers. Volg de link voor het volledige artikel en de reacties die de censuur hadden gepasseerd:

Reacties (33).    [Ná censuur. Het waren er natuurlijk veel meer. RvW.]

Komeinie – vrijdag 3 februari 12:50
@Paul Hoekveld – donderdag 2 februari 12:20 uur, hetgeen we tegenwoordig zien is een extreem gekleurd “nieuws” wat eigenlijk niet eens meer voldoet aan het criterium nieuws! Er wordt geen verslaggeving gedaan er wordt een verhaal neergezet naar hoe en wat men vindt van dit, die of dat, wat eigenlijk nauwelijks meer verschilt van een opiniestuk, waarbij de schrijver wel zijn of haar eigen visie toe kan voegen. Er bestaan namelijk binnen de journalistiek bepaalde regels waaraan een journalist of verslaggever aan moet voldoen, opinie valt daarbuiten! Helaas is dit beeld al geruime tijd zoek.

frank§vrij – donderdag 2 februari 21:16
ik vraag me af waar ‘le canard enchainé’ in valt. Ni gauche, ni droite, vallen ze malversaties in de politiek aan. Fillon, die zich als gedegen katholiek profileerde, en die met een rechts programma van bezuinigingen kwam voor Frankrijk, is succesvol gevloerd door een artikel van ‘le canard’.

Spartuijn – donderdag 2 februari 19:20
Journalisten kunnen maar beter de schijn van neutraliteit verlaten…Dan weet je tenminste waar je aan toe bent: de VK en AD voor de PvdA, NRC voor Gl en D66, de Telegraaf en Elseviers voor de VVD, Trouw voor CDA en CU…Feiten bestaan er trouwens niet…In wezen is alles ‘interpretatie’ om Nietzsche te citeren.

Nellie – donderdag 2 februari 18:17
Een ware verademing overigens, hier in VK waarachtig zo nu en dan weer een voorzichtig ouderwets kritisch geluid te mogen horen. Houd vast jongens, het is een beginnetje terug van een lange, duistere weg.

Arjan53 – donderdag 2 februari 18:02
Helemaal mee eens. Kijk alleen eens naar de censuur die door de media wordt bedreven. Hoe komt dat: omdat de meeste journalisten links zijn. Daarom is Elsevier een verademing. In dit blad worden door Simon Rozendaal wetenschappelijk onderbouwd beweringen over wind- en kernenergie in twijfel getrokken die in andere media als ongewenst worden gezien. Er is censuur als het gaat om racisme te herbenoemen als anti-kolonialisme. Als een donker getint persoon in een dure auto wordt aangehouden dan heet dat ethnic profiling. Als een donker getint persoon “witten” voor racistisch uitmaakt is dat okay

Nellie – donderdag 2 februari 16:50
[..] Journalisten beseffen verdomd goed dat ze de zaak manipuleren, getuige de beelden van ‘demonstraties over de hele wereld’ die erop volgden, waarvoor de cameraman overduidelijk zo’ n beetje op de grond moest liggen om de plukjes demonstranten nog het aanzien van iets van een groep te geven. Schandalig manipulatieve, indoctrinatieve journalistiek van antidemocratische lieden die hun plaats niet kennen.

Muzzled – donderdag 2 februari 15:58
Mmm.., goed sermoen uit onverdachte hoek maar; is een journalist die een stevig ‘zeepkistje’ bij een media platform bemachtigd heeft en daarvoor betaald wordt een ‘verantwoordelijke mediaprofessional’ ? Is een broodschrijver zonder verdere noemenswaardige kwalificaties (behalve gamma opleiding) een verantwoordelijke mediaprofessional.? Bestaan die nog wel, onafhankelijke scribenten?

Komeinie – donderdag 2 februari 14:53
De eerste fout van dit artikel is wel de kop ervan, “Mediaprofessionals” bestaan er volgens mij niet meer, dat waren namelijk de mensen welke een fatsoenlijk objectief verslag konden doen, van de plaatsgevonden gebeurtenissen! In een opiniestuk zoals deze mag men in tegenstelling tot het nieuws, wel ingaan op wat men ergens persoonlijk van vindt, daarom heet zoiets dan ook een opiniestuk. Heel veel zogenaamd nieuws is niets meer dan opinie, het mist namelijk de kenmerken van objectiviteit, vandaar ook dat men ook over nepnieuws praat! Daarom lezen we ook heel veel dump Trump, loos bericht!

Tenred – donderdag 2 februari 13:05
Grote flauwekul over die ‘onbewuste’ vooroordelen. Er is gewoon sprake van redactioneel beleid waar de journalisten aan moeten voldoen. Voor jou een ander.

BBIB – donderdag 2 februari 13:04
Een krant hoeft natuurlijk het intrappen van een open deur niet te plaatsen. Een uitleg (een beetje dieper dan de halflege en halfvolle glazen) van het ‘framing effect’ was interessanter geweest. Het is niet de gereedschapskist van de ‘zender’ die gevuld moet worden, maar die van de ‘ontvanger’…

Giordano Bruno – donderdag 2 februari 12:33
@MvEngelen: als de media niet neutraal zijn, staan de grondbeginselen van de rechtsstaat ook op het spel. De vraag is dan: wanneer staan die grondbeginselen het ergst op het spel? Mijn inschatting is, gezien de hoeveelheid en ernst waarin de media afwijken van neutraal, in het tweede geval. Weinig toeschouwers bij inauguratie Trump: massale rapportage in media van “Weinig toeschouwers bij inauguratie Trump”. “Weinig toeschouwers op Malieveld tegen Trump: massale reportage in media “Veel toeschouwers op Malieveld tegen Trump”. Een ernstige schending van de grondbeginselen van de rechtsstaat.

Paul Hoekveld – donderdag 2 februari 12:20
Feiten zijn niet neutraal: een feit lijkt mij een feit en ik snap het verband niet met neutraal of niet neutraal. “Is het nou écht het meest interessant om de focus te leggen op de aantallen bezoekers op het plein?” Nee maar dat wordt het wel als er door de president en zijn staf over gelogen gaat worden.

WTJGM – donderdag 2 februari 12:00
Chapeau, een vrouw naar mijn hart! VK geeft -zij het mondjesmaat- ook nuances en tegenstromingen de ruimte, tevens reden voor mijn abonnement. De polderlandse journalistiek wordt vrnl. gevoed door Reuters, Havas en Wolf, dus pro sancties, anti Poetin, pro EU, anti referenda, pro globalisering, anti Trump, pro TTIP enz. En dan laat ik de linkse doctrines en dogma¿s nog buiten beschouwing die er in diverse opleidingen subtiel worden ingehamerd. De a.k. verkiezingen getuigen ervan hoe het klootjesvolk door het toonaangevende journaille wordt gemasseerd en gemanipuleerd richting gevestigde orde.

kareltje112 – donderdag 2 februari 11:34
Moeten journalisten die meldden dat de National Mall er in vergelijking met Obama’s inauguratie knap leeg bij lag (kon door iedere kijker worden vastgesteld), of die de ‘alternative facts’ van Kellyanne Conway aan de kaak stelden als een eufemisme voor liegen (kon door iedere kijker worden vastgesteld) een ‘bias check’ krijgen?? Als ik mevrouw Vaessen was zou ik eerst maar eens naar een dokter gaan om hem te laten ‘checken’ hoe het met mijn perceptieniveau gesteld is.

IRdnbrg – donderdag 2 februari 11:29
ik kan me herinneren dat toen nog koningin Beatrix zei. ” […] de leugen regeert”. Grappig om dit Trump ook te horen zeggen. Uw opinie is goed onderbouwd, maar er wordt te weinig mee gedaan. jammer. we leven in een tijd dat iedereen van alles ergens mag vinden en dat ook kenbaar maakt. net als ik overigens.

Hazlo – donderdag 2 februari 11:10
Er wordt door door Koenders / Ascher en co. en hun vrienden van de links liberale media een enorme hetze gevoerd om Trump in een kwaad daglicht te plaatsen maar de meeste Nederlanders zijn het helemaal met hem eens en zouden het liefst zien dat onze premier wat meer ruggengraat had en ook hier de grenzen voor islamitische en Afrikaanse gelukzoekers hermetisch gesloten werden en alle criminele illegalen [desnoods met inzet van het leger] naar hun thuisland zouden worden teruggestuurd. Kortom Trump doet het tot zo ver PRIMA en zijn beleid verdiend ook hier en in Europa respect en navolging!

bluebob – donderdag 2 februari 11:05
Feiten zijn niet neutraal of niet neutraal. Feiten zijn er te kust en te keur. Een feit is niets anders dan een bouwsteen om je betoog vorm te geven. Een betoog dat je visie en je wereldbeeld ondersteunt. Daar is helemaal niets mis mee. Het is zelfs een noodzaak. Er bestaat niet zo iets waardevrijheid in het sociale veld. Het zijn allemaal interpretaties van een min of meer samenhangend geheel. De samenhang wordt bepaald door de beschouwer.

ariman – donderdag 2 februari 10:48
In de journalistiek gaat het vooral om het uitdragen van de ideologie van de krant en het rapporteren van nieuwsfeiten is daaraan totaal ondergeschikt.

JoopdeGroot – donderdag 2 februari 10:11
”Denk aan het toepassen van hoor- en wederhoor en het grondig controleren van feiten” Ja, was het maar waar. Nieuws moet tegenwoordig inslaan als een bom, anders is het niet interessant, waar of niet waar het maakt niets meer uit. Althans, zo lijkt het, oplages en kijkcijfers is nog het enige dat telt.

jan van leeuwen – donderdag 2 februari 09:52
Uiteraard heeft ieder mens een niet neutrale beoordeling van feiten.Dat mag toch bekend zijn bij ieder rationeel denkend persoon. Journalisten van VK hebben een andere insteek dan die van Elsevier. Medewerkers aan de VU verschillen qua opvattingen en politieke insteek fors van die der UVA. Dat is, uitgezonderd bij wetenschappelijk werk,overigens helemaal niet erg zolang het maar niet ontkend wordt.Sterker nog, een eigen mening is een groot goed. Dus houden zo.

MvEngelen – donderdag 2 februari 09:50
Helemaal eens met Brrr. Feiten zijn neutraal, de selectie is dat niet. En geen journalist is zo naïef om niet te weten dat selectie kleuring geeft aan berichtgeving. Maar het is wel degelijk relevant om de bezoekersaantallen te melden als een president aantreedt die de popular vote verloren heeft en bij zijn aantreden een historisch lage populariteit heeft. Daarnaast begint zeker te spelen dat het nu zaak is om een kant te kiezen: deze president is niet meer zomaar een president. De grondbeginselen van de rechtsstaat staan op het spel.

Theofiel Boemerang – donderdag 2 februari 09:39
De vaststelling dat journalisten nooit neutraal zijn is een open deur intrappen. Het bijzondere van Trump is niet dat hij dat inziet, maar dat hij er zo over zeurt. Ik heb het idee dat kranten en TV in Nederland al heel lang overwegend links zijn. Nou en? Dat betekent alleen maar dat je je goed moet afvragen wat nieuws is (heel weinig) en wat opinie (heel veel). En dat moest je eigenlijk altijd toch al doen. Wat is dat “mediaprofessionals” trouwens een vreselijk woord. Is er wat mis met “journalisten”, ook als ze voor een nieuwssite werken?

Francis Begbie – donderdag 2 februari 09:18
Politiek journalisten moeten hun ego wegstoppen en vertellen wat ze zien. Mensen kunnen zelf hun oordeel vellen. Als Studio Sport neutraal verslag kan doen van Ajax-PSV, kunnen politiek journalisten dat ook van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, die niet direct hun en ons eigen leven aangaan.
stapwoord – donderdag 2 februari 08:23
De term ‘ professional ‘ lijkt mij voor een journalist sowieso niet van toepassing.

jefcooper – donderdag 2 februari 08:22
Wie wat internationaal nieuws volgt, satelliet of internet, ik noem Russia Today, Iraanse Press Tv, via Canal + niet meer te volgen, en Turks engelstalig nieuws, van de kabel gehaald, weet al lang dat er heel verschillend nieuws is. Russia Today wordt het nu ook moeilijk gemaakt, hun bankrekeningen in VK zijn, of, waren opgeheven. Technische ontwikkelingen, rotatie persen, heel duur, en tv, ook heel duur, lieten uiteenlopend nieuws binnen een land verdwijnen. Internet bracht dat terug, de EU maatregelen daar tegen wat zij nepnieuws noemen zie ik als herinvoering van censuur.

H Haakman – donderdag 2 februari 08:16
Eens met Brrt hier onder vermeld. Fact-checking is altijd nodig, waar het gaat om weergeven van feiten. Maar wat maakt het uit dat alle berichtgeving buiten de feiten niet objectief is? Want welke lezer is dat wel? Het gaat erom dat je als lezer positioneert t.o.v. het nieuws, en dat de journalistiek dat doet t.o.v de lezer, niet dat de journalistiek “de waarheid” vertelt, want die bestaat niet. Willen we dan alleen maar lezen of horen wat we zelf denken? Straks gaan we nog ergens over nadenken ook 🙂 of nog erger: onze mening bijstellen, brrr! 🙂

CorArnhem – donderdag 2 februari 07:19
Oei, dat gaat lastig worden. Egootjes willen niet weten dat hun inzicht beperkt is. En wat te denken van de sociale controle binnen een vakgroep? Vooral als binnen dat kader een schaapscultuur heerst terwijl men individuele intelligentie pretendeert. Een andere visie dan de groep bouwen betekent automatisch ook meer research doen inclusief dubbele checks. En dat is hard werken. Dit is een dappere poging van Jannet want wie de kudde verlaat, kan op stevige kritiek van de schapen rekenen.

Brrrt – donderdag 2 februari 03:43
Over de bezoekers aantallen: de media in de VS zijn inderdaad sterk poltiek gekleurd, maar de wat bij mij veel meer is blijven hangen is niet zozeer de berichtgeving als wel de reactie van Trump en co. hierop. Verder maakt de schrijfster hier een fout in haar formulering. In de vierde alinea stelt ze: ‘feiten zijn niet neutraal’, maar dat zijn ze juist wel, het probleem (en daar wijst ze daarna wel op) is de duiding van en het selectief winkelen in diezelfde feiten om een bepaald punt naar voren te halen.
Lees ook:

Verbannen door de Volkskrant, vanwege meningsuiting

De Volkskrant geeft geen betrouwbare weergave van lezersreacties.

De Volkskrant ‘verbergt’ kritische reacties (en verliest zo ons vertrouwen).

Het VK Weblog werd verdonkeremaand: Te kritisch?

Vrije meningsuiting is essentieel voor publiek debat.

Willekeur regeert in reactie- en discussieplatforms.

Is reactie op website gelijk aan ingezonden brief?

Pleidooi voor vrije meningsuiting van reageerders.

Klacht bij de Raad voor de Journalistiek ivm censuur VK.

Reactie- en discussieforum is publiek domein, zegt VK Ombudsman.

Redactionele vrijheid gaat boven vrijheid van meningsuiting, vindt RvdJ.

Smaad, laster en beledigingen verstoren publieke discussies.

Zijn er regels voor publiek debat op particulier weblog?

Vrije meningsuiting in de Volkskrant: een kwestie van volhouden.

Spamblogs saboteren het VK weblog. Wie zit daar achter?

VK Opinie beïnvloedt op oneerlijke wijze de verhoudingen in het publieke debat.

Verbannen vanwege kritiek op een column. Kan het gekker?