Categorie: groei

‘Het geheim van Azië’ (9 nov 1993)

‘Het geheim van Azië’ (Commentaar NRC Handelsblad, 1 november 1993) bestaat uit een combinatie van milieuvernietiging, energieverspilling, onrechtvaardige arbeidsverhoudingen en slechte sociale voorzieningen.

Als de Aziatische tijgers dankzij de globalisering van economie en handel onvoorwaardelijk met de westerse economieën kunnen en mogen concurreren, dan zullen werkloosheid, milieuschade en geringe maatschappelijke solidariteit hun belangrijkste exportprodukt blijken te zijn.

Als met protectionisme bedoeld wordt het beschermen van moeizaam tot stand gebrachte maatschappelijke verworvenheden in westerse landen, dan is daar veel voor te zeggen.

Doorgaan met het lezen van “‘Het geheim van Azië’ (9 nov 1993)”

Een gemeenschap (‘community’) is méér dan een markt. (1)

 

Voorwoord

De eerste versies van dit verhaal schreef ik in 1992. Toch is het nog in veel opzichten actueel. In sommige opzichten misschien nog wel meer dan veertien jaar geleden, toen Frits Bolkestein mij vroeg om eens een verhaal over communitarianism te schrijven. Ik was met hem in contact gekomen naar aanleiding van mijn brief ‘Onvrede over onbeheerste groei is geen xenofobie’ die NRC Handelsblad in september 1991 nogal prominent had afgedrukt. Tien jaar voordat Paul Scheffer het debat hierover zou ‘starten’, beschreef ik in die brief de maatschappij-ontwrichtende werking van het multiculturalisme: ‘Hele stadswijken worden geofferd op het altaar van het multiculturalisme, een restant van het maakbaarheidsgeloof’. Ik pleitte voor het behoud van een overkoepelende (en dus gemeenschappelijke) samenlevingscultuur als maatschappelijk richtsnoer én sociaal bindmiddel, ook in een modern land als het onze. De dag nadat die brief in de NRC had gestaan, werd ik gebeld door de secretaresse van Bolkestein: Hij wilde mij graag spreken. Wij hebben een paar gesprekken gehad in de lobby van het Amsterdamse Hilton Hotel. Hij vroeg toen of ik eens een verhaal wilde schrijven over ‘communitarianism’. Dat heb ik geprobeerd, maar gaandeweg werd het steeds meer een verhaal tégen ‘mondialisering’ (ten onrechte ook wel ‘globalisering’ genoemd). Die opvatting sprak Frits Bolkestein een stuk minder aan, en wij hebben sindsdien geen contact meer gehad.

Amstelveen, 30 november 2006.


Economie, de schaarsmaker

Gemeenschappen worden schaars in een maatschappij die kleine en grote gemeenschappen en hun onderlinge verbanden uitkleedt tot op hun louter economische functies. De mens mag dan van oorsprong een vrij sociaal wezen zijn, de homo economicus , inmiddels onderwerp van alle aandacht en beleid, is dat bepaald niet.

De kapitalistische consumptie-economie heeft geen boodschap aan gemeenschappen, alleen aan markten. Schaarste aan gemeenschapszin is dan ook niet slechts een onbedoeld neveneffect van een consequent doorgevoerd beleid dat gericht is op de optimalisatie van een vrije kapitalistische markteconomie, maar juist een produkt daarvan, net zoals bijvoorbeeld schaarsten aan andere waarden zoals natuur, schoon water, vruchtbare bodem, stilte etc. De markteconomie vereist dat alles een prijs heeft. Die marktprijs reflecteert echter de huidige schaarste, niet de toekomstige. Wat nog niet schaars lijkt, heeft geen prijs en kan dus onbegrensd worden verspild en vervuild.

Doorgaan met het lezen van “Een gemeenschap (‘community’) is méér dan een markt. (1)”

Globalisering: ‘Solidair met de verliezers van de wereld.’

Van: Robert van Waning
Verzonden: zondag 2 juni 2002 11:44
Aan: Red Vkr Redactie
Onderwerp: Globalisering / mondialisering

Geachte heer De Bruin,

De kop boven uw artikel ‘Solidair met de verliezers van de wereld’ is de leus van veel anti-globalisten, die ik daarom ook liever ‘mondialisten’ noem (tout le monde, le monde entier).

Er is inderdaad geen sprake van een revolutie, maar van een doorbraak. Een besef dat al lang leefde bij een grote groep burgers is doorgebroken door de muren waarachter een kleine, elitaire groep van politici, journalisten en opiniemakers zich comfortabel en gezellig onder elkaar maar inmiddels totaal wereldvreemd had verschanst. Zolang men dat besef maar niet weer verliest, is er niets ernstigs aan de hand. De restauratie moet worden doorgezet.

U heeft het steeds over angst, bangheid, haat en onzekerheid, terwijl het vaak om niet meer gaat dan irritatie en onbegrip over de vermeende noodzaak van onnodige veranderingen. Ook heeft u het nog steeds over ‘links’ en rechts’, terwijl die begrippen nauwelijks meer enige gelding hebben. PvdA en VVD bekommerden zich beide om de middenklasse, dus wie van hen is er nu links of rechts?

Doorgaan met het lezen van “Globalisering: ‘Solidair met de verliezers van de wereld.’”

Commissie Wijffels anno 2001: De Kleine Aarde anno 1972.

Van: Robert van Waning
Verzonden: 30 mei 2001
Aan: Red Vkr Brieven

Geachte Redactie,

Het lijkt wel of de commissie Wijfels een paar oude exemplaren van het blad “De Kleine Aarde” uit 1972 heeft gevonden en letterlijk overgenomen. De aanbevelingen klinken bekend in de oren van de mensen die in al die jaren tevergeefs hebben geprobeerd om overheid, politiek, het agrarisch bedrijfsleven, media en met name de Coöperatieve Raiffeisenbank (de latere Rabo van Wijffels) ervan te overtuigen dat men met de industriële landbouw en veeteelt op de verkeerde weg was en dat deze ontwikkeling tot rampen zou leiden.

Ruim dertig jaar lang heeft niemand die er iets tegen had kunnen ondernemen, willen luisteren. Ook media hebben tonnen koelhuisboter op hun hoofd. Daarom is het ongepast dat de Volkskrant nu zo’n hoge toon aanslaat en de agrarische sector verwijt dat men niet heeft geluisterd naar kritiek. Hoe lang heeft het geduurd voordat deze krant zelf met die kritiek is gekomen?

“Te lang zijn echte keuzes vermeden.”  O zeker, maar wanneer stond het voor deze krant vast welke keuzen men moest maken? Ook uw redactie heeft, net als de rest van het Nederlandse establishment, steeds ogen en oren gesloten gehouden voor de dringende waarschuwingen uit de hoek van de milieubeweging.

Doorgaan met het lezen van “Commissie Wijffels anno 2001: De Kleine Aarde anno 1972.”